De tekst op bovenstaande poster is wel heel raadselachtig:
Dit object wordt beheerd
Het ‘object’ is een schoolgebouw. En wat betekent ‘beheren’ in dit geval? Dat er iemand woont? Dat iemand er spullen heeft opgeslagen? Dat iemand het in de gaten houdt? Maar de belangrijkste vraag roept het woord ‘wordt’ op: wie beheert ‘dit object’? Als je de poster goed bekijkt dan zie je dat het gaat om het bedrijf ‘Ad Hoc Beheer’. Maar waarom staat er dan niet gewoon:
Ad Hoc Beheer zorgt voor dit pand
Of:
Hier wonen tijdelijk mensen
Niemand
Het effect van ‘wordt’ is dat het niet over mensen lijkt te gaan. Taalkundigen noemen dit een ‘passiefconstructie’. Want er is in deze zin niemand die iets doet. De tekstschrijver heeft de persoon, de organisatie of instantie die actief is, die werkelijk iets doet, weggetoverd. Dat maakt de tekst afstandelijk. Nog een voorbeeld daarvan, een tekst die op de telefoon verschijnt:
Er wordt verwacht dat de regen snel op zal houden
Terwijl het helemaal niet regent. Het heeft ook nog niet geregend. Op wie moet je dan boos worden over deze flauwekul. Inderdaad: op niemand. Want er is in deze zin niemand die verwacht dat de regen snel zal ophouden.
Lekker moeilijk
De les is dus: voorkom passiefconstructies. Gebruik het werkwoord ‘worden’ niet. De valkuil is: ‘worden’ klinkt zo interessant. Mensen gebruiken ‘worden’ omdat dit een tekst zogenaamd ‘officieel’ maakt. Je ziet het woord bijvoorbeeld vaak in ambtelijke en wetenschappelijke teksten. Lekker moeilijk doen. Jouw cliënten willen geen officiële tekst. Ze willen een tekst van jou.