Onderzoek onder 63 ziekenhuispatiënten in Europese landen toont het verband tussen de zeldzame CPE-bacterie Providencia stuartii en de komst van Oekraïense patiënten uit oorlogsgebied, zo blijkt uit een recent verschenen artikel in het tijdschrift Eurosurveillance.

De afgelopen jaren neemt het aantal CPE-bacteriën wereldwijd snel toe. CPE-bacteriën, zoals E. coli, salmonella en klebsiella, zijn resistent tegen veel bètalactamantibiotica, waaronder carbapenems. In het eerste halfjaar van 2024 ontving het RIVM 294 verschillende CPE-bacteriën, een stijging van 51 procent ten opzichte van 2021 en zelfs 70 procent in vergelijking met 2019. Een zorgwekkende ontwikkeling, vinden onderzoekers Sandra Witteveen en Antoni Hendrickx. Zij waren betrokken bij het onderzoek in Eurosurveillance en analyseerden tussen maart 2022 en maart 2023 met whole-genome sequencing de verwantschap van de zeldzame P. stuartii.

Oorlogsgebied

Alarmerend was de vondst van nieuwe genetische clusters van P. stuartii in zes van de vijftien deelnemende Europese landen, waaronder Nederland. De twaalf gevonden P. stuartii-isolaten, resistent voor vrijwel alle soorten antibiotica, hadden een link naar Oekraïense patiënten. Dat maakt een gemeenschappelijke bron aannemelijk, stellen de onderzoekers.

‘Hoewel secundaire besmetting van Oekraïense patiënten naar andere patiënten nog niet is gerapporteerd in Nederland, is het belangrijk dat er bewustzijn komt over de opkomst van antibioticaresistentie bij zeldzame bacteriën, zoals P. stuartii’, zeggen Witteveen en Hendrickx in een toelichting. ‘Om te voorkomen dat er uitbraken ontstaan in ziekenhuizen, worden er preventieve maatregelen getroffen bij hoogrisicopatiënten. Dat zijn patiënten die opgenomen zijn geweest in buitenlandse ziekenhuizen of afkomstig uit een oorlogsgebied’, zegt Witteveen.

Nieuwe antibiotica

‘De gevolgen van de toenemende antibioticaresistentie (ABR) op de behandelmogelijkheden zijn groot. Nederland heeft wereldwijd één van de laagste ABR-percentages ter wereld, maar ook hier zijn er soms nauwelijks of geen behandelopties meer voor bacteriële infecties’, zegt arts-microbioloog Daan Notermans, eveneens bij het onderzoek betrokken. ‘Gelukkig is er de laatste jaren een aantal nieuwe antibiotica beschikbaar gekomen die gericht zijn op carbapenemresistente bacteriën.’ Een van de nieuwste geneesmiddelen is aztreonam-avibactam, dat sinds september in Nederland beschikbaar is.

Bron: Medisch Contact